Ο χορός, το τραγούδι και τα πειράγματα των Μωμογέρων, αναβίωσαν για 4η συνεχή χρονιά από την ΕΠΩΦ στο Ωραιόκαστρο, σε συνεργασία με τον Πολιτιστικό Σύλλογο του Τετραλόφου Κοζάνης!
Η πομπή ξεκίνησε από τα γραφεία της ΕΠΩΦ στο Κονταξοπούλειο και δια μέσου των κεντρικών δρόμων του Ωραιοκάστρου κατέληξε στο Δημαρχείο,αφού έκανε και κάποιες στάσεις όπως αυτή στο ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ όπου μαζί με τους κατοίκους στήθηκε χορός.
Το έθιμο των «Μωμόγερων»
Οι Μωμόγεροι (γνωστό και ως Μωμόεροι ή Μωμοέρια είναι ένα ποντιακό λαϊκό δρώμενο το οποίο λαμβάνει χώρα το 12ήμερο Χριστούγεννα - Πρωτοχρονιά - Θεοφάνια με ευχετηριακό χαρακτήρα.
Η ονομασία του δρώμενου προέρχεται από τις λέξεις μίμος ή μώμος αλλά και γέρος. Στο έθιμο οι λέξεις αυτές συνδέονται με τις μιμητικές κινήσεις των πρωταγωνιστών-γερόντων
Στο δρώμενο αυτό παρουσιάζεται η αναγέννηση της φύσης με την αλλαγή του νέου έτους και έχει σκοπό σάτιρας. Στο δρώμενο αναπαρίσταται η ιστορία του Κιτί Γοτσά. Στο έθιμο αυτό, παραδοσιακά μέρος των συμμετεχόντων φοράνε τομάρια ζώων όπως λύκων και τράγων ενώ άλλοι ντύνονται με στολές ανθρώπων οπλισμένων με σπαθιά και έχουν την μορφή γεροντικών προσώπων.
Στο δρώμενο οι πρωταγωνιστές είναι τρεις, ο γέρος Κιτί Γοτσά, η νύφη και ο "αράπης". Η αλλαγή του χρόνου και η αναγέννηση της φύσης συμβολίζεται με τη νύφη η οποία φλερτάρει με τον νέο (ο νέος είναι ο χαρακτήρας "αράπης"). Στο δρώμενο εναλλάσσεται η απαγωγή της νύφης από τον νέο "αράπη" με τον γέρο Κιτί Γοτσά.
Οι ρίζες του εθίμου βρίσκονται στους προ-χριστιανικούς χρόνους αλλά οι Πόντιοι έδωσαν αργότερα χριστιανικό χαρακτήρα
Στο έθιµο των Μωµοερίων οι Έλληνες του Πόντου διατήρησαν τον πυρήνα και το
γιορταστικό τρόπο των λαϊκών αυτοσχεδιαστικών σατυρικών δραµάτων των
προχριστιανικών χρόνων και ταυτόχρονα διαφύλαξαν την παραδοσιακή µορφή των
δραµάτων αυτών ,στο περιεχόµενο των οποίων έδωσαν χριστιανικό χαρακτήρα. Το έθιµο
Μωµοερίων είναι από τα αρχαιότερα και γνησιότερα που διατήρησαν οι Πόντιοι .
( Εφηµερίδα Η Κερασούντα και το Γαρς ,µηνιαία έκδοση του Πολιτιστικού Οµίλου Ποντίων
Θρυλογρίου , Ιανουάριος, αρ .φύλλου 10 )
« Μωµόερος θα ινουµε και µε τα κουδουνόπα… »
Η δραµατική αυτοσχέδια υπόθεση παίζεται µε κινήσεις και χειρονοµίες στις αυλές των
σπιτιών. Κεντρική υπόθεση είναι η απαγωγή της νύφης λίγο πριν πάει να την πάρει ο
γαµπρός µε τον κουµπάρο. Η απαγωγή γίνεται αρχικά από τον γέρο. Ακολουθούν όµως και
άλλες απαγωγές στην πορεία από τρίτα πρόσωπα.
( Εφηµερίδα Η Κερσούντα και το Γάρς , µην. εκ. Πολιτιστικού Οµίλου Ποντίων Θρυλοριου
,άρθρο Γιάννη Νικολαίδη )
Το 400 μ.Χ ο επίσκοπος της Αμάσειας Αστέριος, αναφέρεται σε έναν δυνατό εορτασμό των ανθρώπων που περιελάμβανε μεταμφιέσεις κάθε χρόνο την 1η Ιανουαρίου. Στην αρχαία Ελλάδα το 600 π.Χ., υπήρχε ένας πνευματικός εορτασμός του Θεού Διόνυσου. Ο εορτασμός αυτός είχε πνευματικά στοιχεία. . Η προέλευση των Μωμογέρων είναι επομένως πάρα πολύ σχετισμένη στην αρχαία Ελλάδα.
Το έθιμο των «Μωμόγερων» στα Ποντιακά χωριά της Κοζάνης
Το έθιμο των «Μωμόγερων» στα Ποντιακά χωριά της Κοζάνης αναβιώνει κάθε χρόνο το Δωδεκαήμερο των Χριστουγέννων, από τους κατοίκους της περιοχής που κρατούν ψηλά τις παραδόσεις, τα ήθη και τα έθιμά τους!
Στην εβδομάδα πριν από το νέο έτος, τα άτομα θα ντυθούν με διάφορα κοστούμια, όπου κάθε κοστούμι συμβολίζει ένα μέρος του πολιτισμού και της λαογραφίας των Ποντίων. Η αρκούδα συμβολίζει τη δύναμη, η ηλικιωμένη γυναίκα ένα σύμβολο του παρελθόντος, η νύφη για το μέλλον, το άλογο για την ανάπτυξη, ο γιατρός για την υγεία, ο στρατιώτης για την υπεράσπιση, την κατσίκα για τα τρόφιμα και ο Άγιος Βασίλης συμβολίζει το νέο έτος που θα φτάσει σε μερικές μέρες. Σήμερα το έθιμο είναι περισσότερο ψυχαγωγικό, ενώ στο παρελθόν ήταν μαγικό.
