O ΟΓΑ για τα επιδόματα τέκνων

Ο Ο.Γ.Α. με εγκύκλιό του, δίνει πληροφορίες και διευκρινίσεις για τις προϋποθέσεις και την διαδικασία χορήγησης και καταβολής του ενιαίου επιδόματος στήριξης τέκνων και του ειδικού επιδόματος τριτέκνων και πολυτέκνων.

Αναλυτικότερα η απόφαση προβλέπει:

1. Ενιαίο επίδομα στήριξης τέκνων.

Θεσπίζεται για πρώτη φορά επίδομα και για οικογένειες με ένα ή δύο τέκνα. Τέκνα για τα οποία καταβάλλεται το επίδομα (εξαρτώμενα τέκνα) είναι τέκνα προερχόμενα από γάμο, φυσικά, θετά ή αναγνωρισθέντα, που είναι άγαμα και δεν υπερβαίνουν το 18ο έτος της ηλικίας τους ή το 19ο έτος εφόσον φοιτούν στη μέση εκπαίδευση. Για τέκνα που φοιτούν σε ανώτερο ή ανώτατο εκπαιδευτικό Ίδρυμα της Ελλάδας ή αναγνωρισμένο του εξωτερικού ή σε Ινστιτούτο Επαγγελματικής Κατάρτισης, το επίδομα καταβάλλεται μόνο κατά το χρόνο φοίτησής τους, που προβλέπεται από τον οργανισμό της κάθε σχολής και σε καμία περίπτωση πέραν της συμπλήρωσης του 24ου έτους της ηλικίας τους.

Επίσης, άγαμα τέκνα με ποσοστό αναπηρίας 67% και άνω που έχουν συμπληρώσει το 18ο αλλά όχι το 24ο έτος της ηλικίας τους, καθώς και ορφανά και από τους δύο γονείς άγαμα τέκνα που αποτελούν ιδία οικογένεια

Το ποσό του επιδόματος καθορίζεται ανάλογα με το συνολικό οικογενειακό εισόδημα και τον αριθμό των εξαρτώμενων τέκνων και ανέρχεται μέχρι του ποσού των σαράντα (40) ευρώ το μήνα για κάθε τέκνο.

Για την καταβολή του επιδόματος λαμβάνονται υπόψη ο αριθμός των εξαρτώμενων τέκνων, η κλίμακα ισοδυναμίας, το ισοδύναμο εισόδημα και η εισοδηματική κατηγορία. Ως κλίμακα ισοδυναμίας ορίζεται το σταθμισμένο άθροισμα των μελών της οικογένειας. Ο ένας γονέας έχει στάθμιση 1, ο άλλος γονέας έχει στάθμιση 1/3 και κάθε εξαρτώμενο τέκνο έχει στάθμιση 1/6. Ως ισοδύναμο εισόδημα ορίζεται το ετήσιο συνολικό οικογενειακό εισόδημα, που αναφέρεται στο εκκαθαριστικό σημείωμα τρέχοντος οικονομικού έτους, διαιρεμένο με την κλίμακα ισοδυναμίας.

Οι οικογένειες που δικαιούνται το ενιαίο επίδομα στήριξης τέκνων διαιρούνται αναλόγως του ισοδύναμου εισοδήματος σε τρεις εισοδηματικές κατηγορίες, ως εξής:
(α) Έως έξι χιλιάδες (6.000) ευρώ, που λαμβάνουν το πλήρες επίδομα,
(β) από έξι χιλιάδες και ένα (6.001) ευρώ έως δώδεκα χιλιάδες (12.000) ευρώ, που λαμβάνουν τα 2/3 του επιδόματος και
(γ) από δώδεκα χιλιάδες και ένα (12.001) ευρώ έως δεκαοκτώ χιλιάδες (18.000) ευρώ, που λαμβάνουν το 1/3 του επιδόματος.

Παραδείγματα:

Οικογένεια (δυο γονείς) με δύο εξαρτώμενα τέκνα και εισόδημα 16.000 ευρώ.
Κλίμακα ισοδυναμίας : 1 + 1/3 + 1/6 + 1/6 = 1,666
Ισοδύναμο εισόδημα : 16.000/1,666 = 9.604
Εισοδηματική κατηγορία : Β
Οικογενειακό επίδομα: 80 x (2/3) = 53,33 ευρώ το μήνα.

Μονογονεϊκή οικογένεια με ένα εξαρτώμενο τέκνο και εισόδημα 6.000 ευρώ.
Κλίμακα ισοδυναμίας : 1 + 1/6= 1,166
Ισοδύναμο εισόδημα : 6.000 /1,166 = 5.143
Εισοδηματική κατηγορία : Α
Οικογενειακό επίδομα: 40 ευρώ το μήνα.

Για το τρέχον έτος το επίδομα χορηγείται:
- Από 1-1 -2013, για τέκνα που γεννήθηκαν μέχρι 31-12-2012 και
- Από την 1η του μήνα του επόμενου εκείνου της γέννησης, για τέκνα που γεννήθηκαν ή θα γεννηθούν εντός του έτους 2013.

2. Ειδικό επίδομα σε τρίτεκνες και πολύτεκνες οικογένειες.

Το επίδομα αυτό καταβάλλεται σε οικογένειες με τρία και άνω εξαρτώμενα τέκνα, όπως αυτά ορίζονται στην προηγούμενη παράγραφο για το ενιαίο επίδομα στήριξης τέκνων, και το ποσό του ανέρχεται στα πεντακόσια (500) ευρώ ετησίως για κάθε τέκνο. Για τις οικογένειες με τρία τέκνα το επίδομα καταβάλλεται εφόσον το συνολικό οικογενειακό εισόδημα είναι μέχρι σαράντα πέντε χιλιάδες (45.000) ευρώ. Το εισοδηματικό αυτό όριο προσαυξάνεται κατά τρεις χιλιάδες (3.000) ευρώ για τις οικογένειες με τέσσερα τέκνα και κατά τέσσερις χιλιάδες (4.000) ευρώ για κάθε επί πλέον τέκνο για τις οικογένειες με περισσότερα των τεσσάρων τέκνα.

Β. Προϋποθέσεις χορήγησης των επιδομάτων (εκτός του εισοδηματικού κριτηρίου).

α) Το ενιαίο επίδομα στήριξης τέκνων χορηγείται εφόσον ο δικαιούχος διαμένει μόνιμα και συνεχώς την τελευταία δεκαετία στην Ελλάδα και τα εξαρτώμενα τέκνα ευρίσκονται στην Ελλάδα,
β) Το ειδικό επίδομα τρίτεκνων και πολύτεκνων οικογενειών χορηγείται εφόσον ο δικαιούχος κατοικεί ή διαμένει μόνιμα και συνεχώς την τελευταία δεκαετία στην Ελλάδα, φορολογείται στην Ελλάδα και τα εξαρτώμενα τέκνα ευρίσκονται στην Ελλάδα.

Γ. Κατηγορίες δικαιούχων προσώπων.

Δικαιούχοι των επιδομάτων είναι οι ακόλουθες κατηγορίες προσώπων:
α) Έλληνες πολίτες,
β) Ομογενείς αλλοδαποί.
γ) Πολίτες Κρατών-Μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
δ) Πολίτες των χωρών που ανήκουν στον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο (Νορβηγία, Ισλανδία και Αιχτενστάιν), καθώς και Ελβετοί πολίτες.
ε) Αναγνωρισμένοι πρόσφυγες (ν.δ. 3989/1959, α.ν.389/1968).
στ) Ανιθαγενείς (ν. 139/1975).
ζ) Δικαιούχοι του ανθρωπιστικού καθεστώτος.
η) Πολίτες άλλων κρατών που διαμένουν νόμιμα στην Ελλάδα και είναι γονείς τέκνων ελληνικής υπηκοότητας.

Δ. Διαδικασία χορήγησης και καταβολής των επιδομάτων - Αρμόδιες υπηρεσίες.

Η διαδικασία χορήγησης και καταβολής των επιδομάτων, καθώς και οι αρμόδιες υπηρεσίες που εμπλέκονται στη διαδικασία αυτή καθορίστηκαν με την αριθ.Δ27/οικ. 15239/645/16.5.2013  κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας (Β' 1227 ).

Από τα θέματα που ρυθμίζονται με την ανωτέρω υπουργική απόφαση επισημαίνουμε ειδικότερα τα ακόλουθα:

1. Αρμόδιες υπηρεσίες για την υλοποίηση των διαδικασιών χορήγησης και καταβολής των επιδομάτων (άρθρο 1).

Αρμόδια υπηρεσία για τη διενέργεια των μηχανογραφικών διαδικασιών καταβολής των επιδομάτων ορίστηκε η Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων του Υπουργείου Οικονομικών. Αρμόδιος φορέας για τη χορήγηση ή μη των επιδομάτων, καθώς και για την υλοποίηση των διαδικασιών καταβολής τους και πίστωσης των λογαριασμών των δικαιούχων ορίστηκε ο ΟΓΑ δια των αρμοδίων οργάνων και υπηρεσιών του.

Αρμόδια όργανα για τη συγκέντρωση των απαιτούμενων δικαιολογητικών είναι οι κατά τόπους ανταποκριτές του ΟΓΑ ή και υπάλληλοι του Δήμου που ορίζονται για το σκοπό αυτό από το Δήμαρχο.

Αρμόδια υπηρεσία για την είσπραξη των αχρεωστήτως καταβληθέντων, σε περίπτωση που τα επιδόματα καταβλήθηκαν χωρίς να πληρούνται οι νόμιμες προϋποθέσεις, είναι η Διεύθυνση Πολιτικής Εισπράξεων του Υπουργείου Οικονομικών.

2. Υποβολή αίτησης-Απαιτούμενα δικαιολογητικά-Έλεγχος φακέλου (άρθρα 3, 4 και 5).

Καθιερώνεται για πρώτη φορά η ηλεκτρονική υποβολή της αίτησης - υπεύθυνης δήλωσης για τη χορήγηση των επιδομάτων (έντυπο Α21), μέσω του περιβάλλοντος taxisnet της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων.

Το έντυπο Α21 υποβάλλεται από τον υπόχρεο σε υποβολή του εντύπου ΕΙ δήλωσης φορολογίας εισοδήματος είτε αμέσως μετά την οριστική υποβολή του είτε μεταγενέστερα και πάντως εντός του έτους υποβολής του.

Τα απαιτούμενα, κατά περίπτωση, δικαιολογητικά για την απόδειξη ύπαρξης των νομίμων προϋποθέσεων χορήγησης των επιδομάτων ορίζονται στο άρθρο 4 της ανωτέρω κοινής υπουργικής απόφασης.

Στο έντυπο Α21 επισυνάπτεται πίνακας, στον οποίο καταγράφονται όλα τα προβλεπόμενα από την υπουργική απόφαση δικαιολογητικά.

Ο αιτών, κατά την ηλεκτρονική υποβολή του εντύπου Α21, καλείται να συμπληρώσει υποχρεωτικά τα πεδία των δικαιολογητικών του πίνακα, κατά περίπτωση, από τα οποία μπορούν να αποδειχθούν όσα δηλώνει στην αίτηση.

Η δήλωση του αιτούντα στο έντυπο Α21 ότι διαμένει μόνιμα και συνεχώς την τελευταία δεκαετία στην Ελλάδα, διασταυρώνεται από τη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων με βάση τα υποβληθέντα έντυπα Ε1 δήλωσης φορολογίας εισοδήματος κατά την κρίσιμη δεκαετία. Εάν προκύψει ότι έχει υποβληθεί το έντυπο Ε1 για όλα τα έτη της κρίσιμης δεκαετίας, δεν εμφανίζεται ο πίνακας των δικαιολογητικών για την απόδειξη της δεκαετούς διαμονής. Εάν προκύψει ότι δεν έχει υποβληθεί το έντυπο ΕΙ για κάποια έτη της κρίσιμης δεκαετίας, ο αιτών καλείται να συμπληρώσει ένα ή περισσότερα από τα πεδία των λοιπών δικαιολογητικών, από το οποίο ή από τα οποία αποδεικνύεται η διαμονή του στην Ελλάδα τα έτη αυτά.

Στον πίνακα των δικαιολογητικών για την απόδειξη της δεκαετούς διαμονής του αιτούντα στην Ελλάδα, καθώς και για την απόδειξη ότι τα εξαρτώμενα τέκνα ευρίσκονται στην Ελλάδα, έχει προστεθεί το πεδίο « Άλλο δικαιολογητικό» με αύξοντα αριθμό 11.

Το πεδίο αυτό συμπληρώνεται όταν ο αιτών δεν μπορεί να αποδείξει τη δεκαετή διαμονή του στην Ελλάδα ή μέρος αυτής, με κανένα από τα δικαιολογητικά του πίνακα με αύξοντα αριθμό 2 έως 10, που προβλέπονται από την Κοινή Υπουργική Απόφαση, αναγράφεται δε ποιο είναι το δικαιολογητικό αυτό.

Στην περίπτωση που ο αιτών αδυνατεί να αποδείξει τη διαμονή του στην Ελλάδα για όλη ή για μέρος της κρίσιμης δεκαετίας, αν και διαμένει μόνιμα και συνεχώς στην Ελλάδα (αυτό κατά κανόνα συμβαίνει με τους Ρομά), θα πρέπει να υποβάλει:

α) Υπεύθυνη δήλωσή του, θεωρημένη για το γνήσιο της υπογραφής, συμπληρωμένη σε ένα από τα επισυναπτόμενα υποδείγματα, κατά περίπτωση.
β) Ένορκη βεβαίωση δύο μαρτύρων ενώπιον Ειρηνοδίκη ή Συμβολαιογράφου, οι οποίοι θα βεβαιώνουν για τον αιτούντα ότι διαμένει μόνιμα και συνεχώς την τελευταία δεκαετία στην Ελλάδα, καθώς και ότι τα τέκνα του (θα πρέπει να αναφέρονται τα ονόματα των τέκνων για τα οποία ζητάει από τον ΟΓΑ οικογενειακό επίδομα) ευρίσκονται στην Ελλάδα και διαμένουν με τον αιτούντα και
γ) Αντίγραφο του εντύπου ΕΙ δήλωσης φορολογίας εισοδήματος του έτους υποβολής του εντύπου Α21.

Ο αιτών οφείλει να υποβάλει στον Ανταποκριτή ΟΓΑ του Δήμου όπου κατοικεί ή και σε υπαλλήλους του Δήμου που ορίζονται για το σκοπό αυτό από το Δήμαρχο, τα δικαιολογητικά για τα οποία έχει συμπληρώσει τα αντίστοιχα πεδία του εντύπου Α21, εντός προθεσμίας δεκαπέντε (15) ημερών από την επομένη της ημερομηνίας υποβολής του εντύπου Α21, η οποία καθορίστηκε με την αριθ. 758/13-9-2013 απόφασή μας.

Σε κάθε περίπτωση, εάν ο αιτών για τη συμπλήρωση και υποβολή του εντύπου Α21 είχε ζητήσει την έκδοση πιστοποιητικού οικογενειακής κατάστασης και το έχει στην κατοχή του, θα πρέπει να το υποβάλει με τα λοιπά δικαιολογητικά. Σε αντίθετη περίπτωση, το δικαιολογητικό αυτό θα πρέπει να αναζητείται υποχρεωτικά αυτεπάγγελτα, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις περί αυτεπάγγελτης αναζήτησης δικαιολογητικών και να επισυνάπτεται στα υποβληθέντα από τον αιτούντα λοιπά δικαιολογητικά.

Τα ανωτέρω όργανα διαβιβάζουν τα δικαιολογητικά στην Κεντρική Υπηρεσία του ΟΓΑ (Κλάδο Οικογενειακών Επιδομάτων) ή στο αρμόδιο Περιφερειακό Υποκατάστημα, προκειμένου να ελεγχθούν, ως προς την πληρότητα και την ισχύ τους, να ζητηθούν τυχόν συμπληρωματικά στοιχεία και να εκδοθεί πράξη χορήγησης ή μη των επιδομάτων.

Ο δικαιούχος σε κάθε μεταβολή της οικογενειακής του κατάστασης, οφείλει να υποβάλει εντός μηνός ηλεκτρονική αίτηση/δήλωση μεταβολής στη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων, μέσω του περιβάλλοντος taxisnet και παράλληλα να καταθέτει τα απαιτούμενα, κατά περίπτωση, δικαιολογητικά στον Ανταποκριτή του ΟΓΑ, ο οποίος τα διαβιβάζει άμεσα στην αρμόδια Υπηρεσία του Οργανισμού (Κλάδο Οικογενειακών Επιδομάτων της Κεντρικής Υπηρεσίας ή Περιφερειακό Υποκατάστημα), προκειμένου να εκτελεστεί η μεταβολή.

Ειδικά για το έτος 2013:

• Ο έλεγχος των δικαιολογητικών θα είναι δειγματοληπτικός και θα διενεργηθεί προληπτικά ή κατασταλτικά. Το δείγμα θα καθορισθεί με απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του ΟΓΑ, μετά από εισήγηση του Κλάδου Οικογενειακών Επιδομάτων.

• Τα επιδόματα καταβάλλονται με βάση:
α) Τα στοιχεία που δηλώθηκαν από τον αιτούντα, β) ηλεκτρονικές διασταυρώσεις των δηλωθέντων στοιχείων και γ) τους ελέγχους των δικαιολογητικών, τα πεδία των οποίων συμπληρώθηκαν κατά την υποβολή του εντύπου Α21.

• Έχουν εντοπισθεί αρκετά λάθη κατά τη συμπλήρωση των στοιχείων του εντύπου Α21. Ήδη έχουν προσέλθει ενδιαφερόμενοι στις αρμόδιες Υπηρεσίες του ΟΓΑ και έχουν ζητήσει εγγράφως τη διόρθωση του λάθους προσκομίζοντας το αντίστοιχο, κατά περίπτωση, δικαιολογητικό. Η αντιμετώπιση των περιπτώσεων αυτών (διόρθωση λαθών) πραγματοποιείται σταδιακά από υπαλλήλους του ΟΓΑ.

• Πρόσφατα δόθηκε προς χρήση από τους αιτούντες η εφαρμογή της ηλεκτρονικής υποβολής αίτησης/δήλωσης μεταβολής στην οικογενειακή τους κατάσταση. Οι αιτούντες δηλώνουν ηλεκτρονικά το γεγονός εξ αιτίας του οποίου επήλθε μεταβολή στην οικογενειακή τους κατάσταση (π.χ. γάμος τέκνου) ή καταχωρούν τα στοιχεία νέου τέκνου. Επίσης, έχουν τη δυνατότητα να προβούν οι ίδιοι σε διόρθωση λάθους της αίτησης Α21. Οι μεταβολές ή διορθώσεις θα εκτελούνται, αφού θα έχουν περιέλθει στον ΟΓΑ τα δικαιολογητικά, από τα οποία αποδεικνύεται το γεγονός της μεταβολής ή της διόρθωσης του λάθους (π.χ. πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης ή ληξιαρχική πράξη γάμου του τέκνου). Για το τρέχον έτος, μαζί με τα δικαιολογητικά που αφορούν στη μεταβολή ή στη διόρθωση του λάθους, θα διαβιβάζονται στον ΟΓΑ και τα δικαιολογητικά εκείνα (πλην των εντύπων ΕΙ δήλωσης φορολογίας εισοδήματος) τα οποία οι ενδιαφερόμενοι είχαν στην κατοχή τους κατά την υποβολή του εντύπου Α21 και για τα οποία έχουν συμπληρώσει τα αντίστοιχα πεδία του. Εφόσον έχουν στην κατοχή τους και πρόσφατο πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης, θα πρέπει επίσης να διαβιβάζεται στον ΟΓΑ.

• Δεδομένου ότι η οικογενειακή κατάσταση του αιτούντα έχει συνδεθεί με εκείνη που εμφανίζεται στη δήλωση φορολογίας εισοδήματος (έντυπο Ε1), δεν μπορούν προς το παρόν να υποβάλουν προς το παρόν έντυπο Α21 πρόσωπα που:
α) Τέλεσαν γάμο και απέκτησαν παιδί το έτος 2013, αλλά δεν έχουν υποβάλει από κοινού με τη σύζυγο το έντυπο Α21.
β) Ενώ είναι έγγαμα, υποβάλει ο ένας σύζυγος το έντυπο Ε1, διότι ο άλλος για κάποιους λόγους (π.χ. λόγω πτώχευσης ) δεν είναι υπόχρεος.
Οι περιπτώσεις αυτές θα αντιμετωπισθούν σύντομα από υπαλλήλους του ΟΓΑ.

• Προκειμένου για ορφανά και από τους δύο γονείς τέκνα, οι ενδιαφερόμενοι να απευθύνονται στον Κλάδο Οικογενειακών Επιδομάτων ή στο αρμόδιο Περιφερειακό Υποκατάστημα του ΟΓΑ και να υποβάλουν, χειρόγραφα συμπληρωμένο, το έντυπο Α21, επισυνάπτοντας όλα τα απαιτούμενα δικαιολογητικά.

Ε. Χρόνος και τρόπος καταβολής των επιδομάτων (άρθρο 2).

α) Το ενιαίο επίδομα στήριξης τέκνων καταβάλλεται ανά τρίμηνο την τελευταία εργάσιμη ημέρα κάθε ημερολογιακού τριμήνου, με πίστωση τραπεζικού λογαριασμού ή λογαριασμού στα ΕΛ.ΤΑ. του δικαιούχου.

Η καταβολή του πρώτου τριμήνου κάθε έτους θα πραγματοποιείται μαζί με τα επιδόματα του δεύτερου τριμήνου, την τελευταία εργάσιμη ημέρα αυτού.

β) Το ειδικό επίδομα τρίτεκνων και πολύτεκνων οικογενειών καταβάλλεται σε τρεις δόσεις, κατά τα οριζόμενα ανωτέρω για την καταβολή του ενιαίου επιδόματος στήριξης τέκνων.

Εάν δεν υποβληθεί δήλωση φορολογίας εισοδήματος μέχρι 31 Δεκεμβρίου κάθε έτους, ο υπόχρεος δεν μπορεί να καταστεί δικαιούχος των επιδομάτων για το έτος αυτό.

Επισυνάπτονται: Η σχετική νομοθεσία και υποδείγματα υπεύθυνης δήλωσης (βλ. παρ. Δ.2. της παρούσας), τα οποία έχουν αναρτηθεί και στην ιστοσελίδα του ΟΓΑ: www.oga.gr.