Οι νέες υπέρογκες αυξήσεις των εισιτηρίων του ΟΑΣΘ (από 0.60 σε 0.80 και 0.90 λεπτά) που προαναγγέλθηκαν για να ισχύσουν από την αρχή του 2011, παρότι ακόμα δεν στέγνωσε το μελάνι με το οποίο υπογράφηκαν οι προηγούμενες, είναι ένα κομμάτι της πιο στυγνής αντιλαικής επίθεσης που έχει υποστεί ο ελληνικός λαός. Η συντριπτική πλειοψηφία των Ελλήνων είμαστε σε ηλικίες που δεν μπορούμε να θυμηθούμε, γιατί δεν έχουμε ζήσει, πιο βάρβαρη επίθεση στο βιωτικό μας επίπεδο. Έχουμε μια κυβέρνηση δημίων του λαού και μεγάλων ευεργετών της ντόπιας και ξένης κεφαλαιοκρατίας , ιδιαίτερα των τραπεζιτών και των κερδοσκόπων.
Ας δώσουμε όμως μια συνοπτική περιγραφή τι είναι ο ΟΑΣΘ, για τον οποίο, παρότι αφορά ένα σημαντικό κομμάτι του Νομού Θεσσαλονίκης, υπάρχουν πολλά πράγματα που δεν είναι γνωστά, έτσι ώστε να παραπλανάται ευκολότερα η κοινή γνώμη.
Ο ΟΑΣΘ ιδρύθηκε το 1957 από τον Βασιλιά Παύλο τον δεύτερο και τον Κωνσταντίνο Καραμανλή. Δημιουργήθηκε από τα ΚΤΕΛ που προυπήρχαν και αρχικά είχε 283 λεωφορεία. Του δόθηκε το αποκλειστικό δικαίωμα της μεταφοράς επιβατών με λεωφορεία με είσπραξη κομίστρου.
Αρχικά η περιοχή λειτουργίας του ήταν η πόλη της Θεσσαλονίκης, μια ακτίνα 10 χλμ γύρω από τον Λευκό Πύργο. Στη συνέχεια το 1979 επεκτάθηκε και στα προάστια με συγχώνευση τμήματος του ΚΤΕΛ. Τότε εντάχτηκε και το Ωραιόκαστρο στον ΟΑΣΘ, με τον Ν. 866/79. Με τον νόμο αυτό η διάρκεια της σύμβασης που αρχικά είχε οριστεί ότι θα έληγε το 1981, επεκτάθηκε ως το 2000. Κατόπιν είχαμε τον Ν. 2898/2001 που επέκτεινε την σύμβαση μέχρι το τέλος του 2009 και τέλος τον Ν. 3652/2008 που όρισε σαν χρόνο λήξης της σύμβασης 2 χρόνια μετά την ολοκλήρωση του μετρό και των τροποποιήσεών του.
Είναι χαρακτηριστικό ότι η τελευταία αυτή σύμβαση που υπεγράφη μεταξύ του του ΟΑΣΘ και του Ελληνικού Δημόσιου έγινε δεκτή με τυμπανοκρουσίες από τους μετόχους του ΟΑΣΘ. Για ποιο λόγο; Ας δούμε τι έγραφε ο τότε αντιπρόεδρος και νυν πρόεδρος του ΟΑΣΘ Χρήστος Στεφανίδης στην εφημερίδα «τα Νέα του ΟΑΣΘ» : «Είναι μια σύμβαση εξαιρετικά συμφέρουσα για τον Οργανισμό για πολλούς λόγους. Πρώτα απ’ όλα δεν θίγεται το ποσοστό επιχειρηματικού κέρδους των μετόχων, πράγμα που ήταν μια συνήθης πρακτική του Ελληνικού Δημοσίου απέναντι στον ΟΑΣΘ στις προηγούμενες συμβάσεις, ασχέτως αν ο Οργανισμός κατάφερνε πάντα να καλύψει το χαμένο έδαφος. Πραγματικά απο το 2001 και μετά και σε εφαρμογή του Ν.2898/2001 υπερκαλύφθηκε ήδη από το 2005 η μείωση του επιχειρηματικού κέρδους. Το έτος 2005 το μέρισμα ήταν αυξημένο κατά 10,09%, το 2006 κατά 12,79% και το 2007 κατά 8,91% σε σχέση με το έτος 2000. Εκτός αυτού κάθε χρόνο υπάρχει πρόσθετο επιχειρηματικό κέρδος σαν συνέπεια της χρηστής διαχείρησης από πλευράς της διοίκησης του Οργανισμού.».
Ας δούμε τους αριθμούς: το 2000 το μέρισμα ανά ακέραια μετοχή ήταν 34.423 ευρώ, το 2001 30.935 ευρώ, το 2002 31.553 ευρώ, το 2003 33.298 ευρώ, το 2004 36.528 ευρώ, το 2005 37.897 ευρώ, το 2006 40.022 ευρώ . Οι μετοχές του ΟΑΣΘ είναι 424 και βρίσκονται στα χέρια 1900 μετόχων οι οποίοι στο σύνολό τους δουλεύουν στον ΟΑΣΘ. Αυτοί οι άνθρωποι λοιπόν έχουν μια σίγουρη, καλά αμοιβόμενη δουλιά αλλά και το σημαντικό ετήσιο μέρισμα το οποίο επίσης είναι σίγουρο διότι η σύμβαση με το Ελληνικό Δημόσιο προβλέπει ετήσιο συμβατικό επιχειρηματικό κέρδος. Για το 2010 είναι 15.904.662 ευρώ. Τώρα βέβαια αυτό δεν είναι κάποιο κέρδος που προκύπτει σαν αποτέλεσμα της επιχειρηματικής δράσης του ΟΑΣΘ αλλά είναι μέρος της ετήσιας χρηματοδότησης του ΟΑΣΘ από τον κρατικό κορβανά. Το κράτος λοιπόν κάθε χρονιά, βάση της σύμβασης, καταβάλει στον ΟΑΣΘ το ποσό που προκύπτει εάν από τις συμβατικές δαπάνες αφαιρεθούν τα συμβατικά του έσοδα. Για το 2010 οι συμβατικές δαπάνες ήταν 166.472.142 ευρώ, τα συμβατικά έσοδα 63.882.690 ευρώ και η αντισταθμιστική καταβολή (+ΦΠΑ 9%) 111.822.510 ευρώ. Στις συμβατικές δαπάνες περιλαμβάνεται και το επιχειρηματικό κέρδος που προαναφέραμε. Όλα αυτά τα ποσά προκύπτουν συμβατικά, δηλαδή αποτελούν μέρος της συμφωνίας ΟΑΣΘ και Ελληνικού Δημοσίου, σύμφωνα με την οποία : α) τα έσοδα αν δεν γίνεται αναπροσαρμογή κομίστρου προσαυξάνονται 2% έναντι των εσόδων της προηγούμενης χρήσης, ενώ αν γίνεται αναπροσαρμογή κομίστρου προσαυξάνονται κατά 80% επί της διαφοράς κατά τύπο κομίστρου και β) οι δαπάνες προσαυξάνονται κατά την μεταβολή του δείκτη τιμών καταναλωτή.
Έτσι στην πραγματικότητα τα κέρδη του ΟΑΣΘ (όπως προκύπτει και από το άρθρο του κ. Στεφανίδη) είναι ακόμη περισσότερα. Και εμφανίζεται το παράδοξο ο ΟΑΣΘ παρότι είχε συνολική αύξηση της επιβατικής κίνησης από το 2003 ως το 2008 ύψους 32% (από 134.017.206 επιβάτες το 2003 στους 176.814.922 το 2008), τα έσοδά του να παραμένουν όλα αυτά τα χρόνια καθηλωμένα κοντά στα 50.000.000 ευρώ.
Συμπερασματικά, βλέπουμε ότι οι μέτοχοι του ΟΑΣΘ σε συνεργασία με τις εκάστοτε κυβερνήσεις εξασφαλίζουν σημαντικά κέρδη τα οποία δεν θέλουν να μειώσουν ούτε και στην σημερινή άσχημη κατάσταση γι’ αυτό και προωθούν από κοινού με την κυβέρνηση το νέο πακέτο αυξήσεων στα εισιτήρια. Δεν είναι όμως μονάχα οι αυξήσεις έχουμε και τα μεσονύχτια δρομολόγια που κόβονται (από τη γραμμή του Ωραιοκάστρου το 12 παρά τέταρτο έγινε 11.30), τα λεωφορεία που είναι σε άθλια κατάσταση (χωρίς κατάλληλο κλιματισμό), τα δρομολόγια που δεν είναι όσο πρέπει συχνά. Κι όλα αυτά για να αβγατίσουν τα κέρδη τους οι μέτοχοι. Το υπάρχον λοιπόν μοντέλο αστικής συγκοινωνίας της Θεσσαλονίκης δεν στοχεύει στην καλύτερη εξυπηρέτηση του επιβατικού κοινού αλλά στην μεγαλύτερη δυνατή κερδοφορία των μετόχων του ΟΑΣΘ. Στη θέση αυτού του μοντέλου προτείνουμε την κοινωνικοποίηση, να περάσει η κυριότητα όλης της περιουσίας του ΟΑΣΘ στο Δημόσιο με κάποια περιορισμένη αποζημίωση και στη συνέχεια να αναλάβουμε την διαχείριση όλοι εμείς οι χρήστες της αστικής συγκοινωνίας. Χωρίς τους περιορισμούς της απόσπασης όλο και μεγαλύτερου κέρδους, με την πλατιά ανοιχτή δημοκρατική συμμετοχή του κόσμου μπορούμε να κάνουμε την χρήση των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς την κύρια επιλογή των ανθρώπων.
Κελεσίδης Στάθης, μέλος της Δημοτικής Κίνησης Πολιτών Ωραιοκάστρου «ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ».
