Το δημόσιο χρέος: εξέλιξη, σύνθεση, δομικά αίτια, η διαμόρφωση της κοινής
γνώμης, και η αναγκαιότητα της βαθιάς διαγραφής
Του Ραφαήλ Παπαδόπουλο μεταπτυχιακού
φοιτητή Πολιτικών Επιστημών
(Εισαγωγικό σημείωμα)
Η μελέτη που ακολουθεί συντάχθηκε τον
Μάιο-Ιούνιο του 2015 από τον Ραφαήλ Παπαδόπουλο, μεταπτυχιακό φοιτητή Πολιτικών
Επιστημών του ΑΠΘ, για να χρησιμοποιηθεί στο πόρισμα της Επιτροπής Αλήθειας για
το Δημόσιο Χρέος της ελληνικής βουλής.
1) Το πολιτικό, κοινωνικό κι οικονομικό
υπόβαθρο του διαλόγου για το δημόσιο χρέος
Έχουν περάσει 5 χρόνια από την υπαγωγή της Ελλάδας σε μνημόνια λιτότητας, με
διακηρυγμένους στόχους την παραμονή στο
ευρώ, την απόκτηση πρωτογενών πλεονασμάτων και την σταδιακή μείωση του χρέους.
Από τους στόχους αυτούς, έχουν επιτευχθεί βραχυπρόθεσμα οι δύο πρώτοι, ενώ στον
τομέα του χρέους υπήρξε παταγώδης αποτυχία, αφού από 126% του ΑΕΠ το 2009,
αυξήθηκε στα 175% το 20131, συμπεριλαμβανομένου του κουρέματος που
επήλθε με το PSI. Το
κοινωνικό κόστος όμως γι αυτήν την τερατώδη δημοσιονομική προσαρμογή στο
δημοσιονομικό ισοζύγιο (από έλλειμμα 15% του ΑΕΠ μικρό πρωτογενές πλεόνασμα του
2014) υπήρξε δυσβάστακτο: σωρευτική μείωση περίπου 30% του ΑΕΠ και μείωση των
εισοδημάτων περίπου 40%, αύξηση της ανεργίας από το 9 στο 27%, σε διάστημα 4
ετών. Με δεδομένη την συνεχή αύξηση του χρέους και την απορρόφηση τεράστιων
ποσών από τον κρατικό προϋπολογισμό κατ’ έτος
για την αποπληρωμή του, είναι επιτακτική ανάγκη, ανταποκρινόμενοι στο πάγιο αίτημα των
πολιτικών και κοινωνικών δυνάμεων που αντιτίθενται στη λιτότητα και τη
νεοφιλελεύθερη προσαρμογή, να ξεκινήσουμε μια δημόσια συζήτηση σχετικά με την
εξέλιξη, τη σύνθεση και τα δομικά αίτια της διόγκωσης του δημοσίου χρέους,
καθώς και σχετικά με τον τρόπο που αυτό έγινε αντικείμενο συγκάλυψης κι εργαλείο
κυριαρχίας για τις οικονομικές και πολιτικές ελίτ και τα συστημικά ΜΜΕ σε
Ελλάδα και ΕΕ. Η παρούσα μελέτη αποσκοπεί στο να συμβάλλει στη διερεύνηση αυτών
των κρισιμότατων για την πορεία της χώρας ζητημάτων.
