ΜΜΕ, BLOGS & SITES. Άρθρο του Γρηγόρη Εδιρνέλη**

ΜΜΕ, BLOGS & SITES

του Γρηγόρη Εδιρνέλη**

Με αφορμή την φορτισμένη συζήτηση για τον κανονισμό λειτουργίας του Δημοτικού Συμβούλιου του Δήμου Ωραιοκάστρου που έγινε την Πέμπτη 27-11-2014 και συγκεκριμένα για το θέμα που αφορούσε την παρουσία ή όχι, των τοπικών blogs και των sites στις συνεδριάσεις του Δ.Σ, έχω να σημειώσω τα παρακάτω:

Όπως είναι σήμερα γνωστό (σε όσους πολίτες ασχολούνται γενικότερα με τον τύπο και την ενημέρωση) ως Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης ή Επικοινωνίας (ΜΜΕ) εννοούνται όλα τα διαθέσιμα μέσα με τα οποία μπορεί να ενημερωθεί για προηγούμενα και τρέχοντα συμβάντα ένα μεγάλο πλήθος ανθρώπων. Αυτά χωρίζονται σε Ασύγχρονα μέσα, όπως είναι ο Τύπος και το Διαδίκτυο, καθώς η πληροφορία τους μεταδίδεται σε διαφορετικές χρονικές στιγμές για κάθε διακριτό χρήστη και σε Σύγχρονα μέσα, όπως είναι το ραδιόφωνο και η τηλεόραση καθώς όλοι οι χρήστες λαμβάνουν την πληροφορία συγχρόνως.

Ο Τύπος: Ο Τύπος διαχωρίζεται πλέον σε ηλεκτρονικό και παραδοσιακό. Ηλεκτρονικός τύπου είναι η τηλεόραση, οι ιστοσελίδες web pages) κλπ. Παραδοσιακός Τύπος είναι οι εφημερίδες τα περιοδικά, κλπ. Κάπου ανάμεσα είναι και το ραδιόφωνο.

Το Διαδίκτυο (Internet): Η καθημερινή ενημέρωση από ελληνικούς και ξένους διαδικτυακούς τόπους έχει μπει ολοένα και περισσότερο στη ζωή του Ελληνικού κοινού. Οι ελληνικοί διαδικτυακοί τόποι προσφέρουν στην πλειοψηφία τους άμεση ενημέρωση ενώ ο αυξανόμενος αριθμός τους εγγυάται πλουραλισμό απόψεων. Επιπλέον, σε αυτή την κατεύθυνση βοηθάει και η παρουσία εκατοντάδων ενημερωτικών ιστολογίων (blogs).

Μερικοί ίσως αναρωτηθούν: Τι είναι τα blogs; Η λέξη είναι σύντμηση δύο άλλων: web logs: δικτυακά ημερολόγια. Είναι η δυνατότητα κάθε δικτυωμένου ανθρώπου να γράφει ένα κείμενο και να το παρουσιάζει στο Διαδίκτυο. Διανθισμένο με φωτογραφίες ή και μικρά video (vlogs). Η φιλοξενία παρέχεται δωρεάν καθώς και το λογισμικό. Ο χρήστης δεν έχει παρά να ετοιμάσει το υλικό και να το «ανεβάσει» με ένα κλικ. Αναγνώστες είναι δυνητικά όλοι όσοι έχουν δικτυωμένους υπολογιστές και γνωρίζουν τη γλώσσα στην οποία γράφει. Και το πιο σημαντικό: οι αναγνώστες σχολιάζουν και τα σχόλια δημοσιεύονται κάτω από το κείμενο. Ένα blog συνδημιουργείται από τους αναγνώστες του.

Τα blogs είναι η μόνη εφαρμογή της άμεσης δημοκρατίας που έχει γνωρίσει η ανθρωπότητα. Στο ήδη κλασικό βιβλίο «We the Media» (κυκλοφορεί και ελληνικά από τις εκδόσεις Οξύ), o Dan Gillmor λέει ότι «Εμείς είμαστε το Μέσο». Το βιβλίο γράφτηκε το 2004 και ήδη έχει ξεπεραστεί από τον όγκο και την έκταση που πήρε το φαινόμενο των blogs.

Ωστόσο, οι βασικές του θέσεις είναι σωστές: έχουμε να κάνουμε με «λαϊκή δημοσιογραφία – από τον λαό για τον λαό» όπως λέει και ο υπότιτλος του βιβλίου. Ο καθένας μπορεί να γίνει εκδότης του εαυτού του.

Εν δυνάμει ρεπόρτερ. Στο βιβλίο του Gillmor θα δούμε περιπτώσεις (που από τότε έχουν πολλαπλασιαστεί) άγνωστων ανθρώπων που απέκτησαν δεκάδες χιλιάδες αναγνώστες και επιρροή αδιανόητη για τις παλιότερες συνθήκες. Θα διαβάσουμε για πληροφορίες που μέσα από τα blogs (τα επίσημα ΜΜΕ τις είχαν καταπνίξει) κατάφεραν να ανατρέψουν πανίσχυρες πολιτικές ή οικονομικές καταστάσεις. Πολυεθνικές απέσυραν προϊόντα έπειτα από καταγγελίες bloggers. Εξοπλισμένοι με φορητούς υπολογιστές, κινητά τηλέφωνα και ψηφιακές φωτογραφικές μηχανές οι «λαϊκοί δημοσιογράφοι», οι πρώην αναγνώστες «μετατρέπουν τη δημοσιογραφία από διάλεξη σε διάλογο» (Gillmor). Τα τηλεοπτικά ρεπορτάζ για τις βομβιστικές επιθέσεις του Λονδίνου προήλθαν όλα από κινητά τηλέφωνα. Οι πληροφορίες για το τσουνάμι επίσης. (Παντού υπάρχει πια ένα φωτογραφικό κινητό – και πίσω του ένας εν δυνάμει ρεπόρτερ). Αλλά εκτός από την πληροφορία τα blogs επηρεάζουν και τη διαμόρφωση γνώμης. Στις προηγούμενες εκλογές στις ΗΠΑ (σε σημαντικό ποσοστό) βοήθησαν τους Δημοκρατικούς να κερδίσουν τη μάχη του Κογκρέσου και της Γερουσίας.

Η ΠΡΩΤΗ ΑΠΟΦΑΣΗ ΓΙΑ BLOGGERS ΑΠΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ

Σύμφωνα με την υπ’ αριθ. 44/2008 απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Ροδόπης κρίθηκε ότι τα ιστολόγια δεν υπάγονται στην έννοια του ηλεκτρονικού τύπου. Αναλογικά βρίσκει εφαρμογή η νομοθεσία του τύπου στην περίπτωση του ιστολογίου.

Παρατηρήσεις - Τα κεντρικά σημεία της απόφασης:

-Ιστολόγιο: Xαρακτηρίζεται ως διαδραστικό μέσο επικοινωνίας αόριστου αριθμού προσώπων-αναγνωστών, που καθορίζουν το περιεχόμενο του ιστολογίου.
-Διάκριση ιστολογίου από ιστοσελίδα, που διατηρεί μέσο ενημέρωσης στο διαδίκτυο, το περιεχόμενο της οποίας καθορίζεται από τον κύριο και τους δημοσιογράφους του μέσου, σε αντίθεση με το ιστολόγιο.
-Τα ιστολόγια δεν υπάγονται στην έννοια του ηλεκτρονικού τύπου, ο οποίος αφορά τις ιστοσελίδες των ήδη υπαρχόντων μέσων ενημέρωσης.
-Αναλογική εφαρμογή της νομοθεσίας περί τύπου και στην περίπτωση του ιστολογίου.
-Αναγνωρίζεται η ανωνυμία των bloggers, διότι άλλωστε και στα γραπτά έντυπα παραδοσιακής μορφής είναι συνήθης η αρθρογραφία με ψευδώνυμο.
-Η εταιρία που φιλοξενεί το ιστολόγιο στον παγκόσμιο ιστό, δεν θεωρείται αναλογικά, ιδιοκτήτης, εκδότης ή συντάκτης του εντύπου.

BLOGS και διακρίβωση εγκλήματος

Ενδιαφέρον παρουσιάζει η γνωμοδότηση 9/2009 του τέως Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου Γ. Σανιδά σχετικά με τα blogs και τις παράνομες πράξεις αυτών. Αναφέρει λοιπόν μεταξύ των άλλων : « ……τόσο οι δικαστικές όσο και οι αστυνομικές αρχές θα μπορούν χωρίς να δεσμεύονται από το απόρρητο των επικοινωνιών να ενημερώνονται για την τοποθεσία, την ταυτότητα των συνομιλητών και όποια άλλη πληροφορία κρίνεται απαραίτητη για να βοηθήσει στην εξιχνίαση οποιουδήποτε αδικήματος στο χώρο του διαδικτύου»

Η γνωμοδότηση αυτή αφορά ειδικά τις περιπτώσεις κατά τις οποίες σε διάφορα ιστολόγια (Blogs) αναρτώνται υβριστικά ή απειλητικά δημοσιεύματα, φωτογραφίες παιδικής πορνογραφίας και διάφορα άλλα.

ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ:

Από την μεριά των αριθμών, σημαντική άνοδο παρουσίασε η διείσδυση του Διαδικτύου στα ελληνικά νοικοκυριά το 2014, σύμφωνα με τα στοιχεία που ανακοίνωσε η Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ). Συγκεκριμένα, το ποσοστό των νοικοκυριών με πρόσβαση στο Διαδίκτυο έφθασε στο α' τρίμηνο του 2014, οπότε και πραγματοποιήθηκε η έρευνα σε δείγμα 4.129 νοικοκυριών, στο 65,6% όταν το αντίστοιχο ποσοστό για το 2013 ήταν στο 56,3%, με την αύξηση του 9,3% να είναι η μεγαλύτερη που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια. Τα ποσοστά που καταγράφηκαν το 2014 για δραστηριότητες που πραγματοποιούνται μέσω διαδικτύου:

1) Διάβασμα online ειδήσεων σε ιστοσελίδες, εφημερίδες, περιοδικά 84,9%.2) Αναζήτηση πληροφοριών για προϊόντα και υπηρεσίες 82,3%.3) Αποστολή και λήψη ηλεκτρονικών μηνυμάτων 79,8%.4) Συμμετοχή σε ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης (facebook, twitter κλπ.) 64,3%.

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Τα blogs είναι το τελευταίο χρονικά μέσο ενημέρωσης και είτε αρέσει είτε δεν αρέσει σε κάποιους, είναι μια πραγματικότητα. Εκτός όμως από μέσο ενημέρωσης, είναι και μέσο έκφρασης και επικοινωνίας. Μπορεί κανείς να ενημερωθεί από τα blogs, να ταυτιστεί ή όχι με τις απόψεις του bloger, να μάθει καινούργια πράγματα, να ανταλλάξει απόψεις και ιδέες. Σήμερα υπάρχουν στη χώρα μας πάρα πολλά blogs και σίγουρα αρκετά από αυτά έχουν πολύ ενδιαφέρον. Τα υπόλοιπα στον «κάλαθο των αχρήστων»

Ας πάψουν λοιπόν ορισμένοι να φωνασκούν χωρίς λόγο και αιτία προσπαθώντας να κλείσουν τα μάτια τους μπροστά στην νέα πραγματικότητα. Τελικά όπως λένε κάποιοι που γνωρίζουν καλύτερα τον κλάδο αυτό, «Δημοσιογράφος τελικά δεν είναι κάτι που είσαι, αλλά είναι μάλλον κάτι που κάνεις».

** Ο Γρηγόρης Εδιρνέλης, είναι δημοτικός σύμβουλος και επικεφαλής της ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ - ΑΝΑΤΡΟΠΗΣ