Γρηγόρης Εδιρνέλης: ΚΕΝΤΡΟ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗΣ ΣΤΗΡΙΞΗΣ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΚΑΙ ΣΤΟ ΔΗΜΟ ΩΡΑΙΟΚΑΣΤΡΟΥ

ΚΕΝΤΡΟ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗΣ ΣΤΗΡΙΞΗΣ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΚΑΙ ΣΤΟ ΔΗΜΟ ΩΡΑΙΟΚΑΣΤΡΟΥ

(στοιχεία περί της ενδοοικογενειακής βίας)

Άρθρο του Γρηγόρη Εδιρνέλη*

Αυξημένα κατά 47%, σε σύγκριση με όλα τα προηγούμενα χρόνια, είναι τα κρούσματα βίας κατά των γυναικών που καταγράφηκαν το 2013 στην Ελλάδα, με μία στις τρεις γυναίκες να έχει πέσει θύμα ξυλοδαρμού σύμφωνα με πανελλαδική έρευνα.

Σήμερα στην Ελλάδα των μνημονίων, της ανθρωπιστικής κρίσης και της κρίσης των αξιών που οι οικογενειακοί και συναισθηματικοί δεσμοί με γεωμετρική πρόοδο κατακρημνίζονται ή τρίζουν συθέμελα, η βία προς τις γυναίκες έχει πολλά πρόσωπα, όπως ο οικονομικός εκβιασμός, η σεξουαλική ταπείνωση, ο τραυματισμός και ο σωματικός βιασμός.

Σε κάθε περίπτωση η βία κατά των γυναικών είναι παρούσα και αδιαμφισβήτητη. Τα δύο τελευταία χρόνια (2012 – 2013) παρουσιάζεται με ανατριχιαστικό ρυθμό, τρομερή αύξηση των περιστατικών στα κρούσματα βίας κατά των γυναικών όπου δράστης, τις περισσότερες φορές, είναι ο σύντροφός τους. «Τα περιστατικά αυτά δεν καταγράφονται στις χώρες που είναι τελευταίες στην τήρηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Γίνονται στη χώρα μας και δεν αφορούν την Ελλάδα των παλιών ταινιών αλλά την Ελλάδα του 2014.

Είναι πιθανό πολλοί από εμάς, να έχουμε ακούσει τον καβγά του ζευγαριού της διπλανής πόρτας ή οι ίδιοι να είμαστε παθόντες. Είναι φαινόμενο που η σύγχρονη ελληνική κοινωνία μπορεί και πρέπει να ελέγξει αποτελεσματικά ώστε να εγείρει ζητήματα για τη στάση μας ως πολίτες και συνάνθρωποι».

Άμεση και επιτακτική λοιπόν καθίσταται η δημιουργία Κέντρου Συμβουλευτικής Υποστήριξης Γυναικών και στο Δήμο Ωραιοκάστρου ο οποίος δεν διαφέρει ουσιωδώς από άλλους Δήμους της καθημερινής αυτής σκληρής πραγματικότητας, οι οποίοι ήδη έχουν δημιουργήσει και λειτουργούν τέτοιες δομές. Σκοπός του Κέντρου θα είναι η ενίσχυση του ρόλου της Τοπικής Αυτοδιοίκησης σε δράσεις για την πρόληψη και καταπολέμηση όλων των μορφών βίας κατά των γυναικών, ενώ θα μπορεί να παρέχει εξειδικευμένες υπηρεσίες στις δημότισσες (και τους δημότες) του Δήμου Ωραιοκάστρου, όπως:

Α) Συμβουλευτική και ψυχοκοινωνική στήριξη σε θύματα βίας. Β) Παραπομπή σε άλλες κοινωνικές υπηρεσίες. Γ) Πρόληψη ενδοοικογενειακής βίας σε ομαδικό, οικογενειακό και ατομικό επίπεδο. Δ) Παροχή υποστήριξης για την ενίσχυση της αυτοεκτίμησης και της αυτοεικόνας της παθούσας. Ε) Συμβουλευτική γονέων. ΣΤ) Διασύνδεση για νομική υποστήριξη.

Το Κέντρο που κρίνεται απαραίτητο να δημιουργηθεί, μπορεί να στελεχωθεί άρτια με 3-4 άτομα (εναλλασσόμενο) επιστημονικό προσωπικό, ενώ πρέπει να είναι ανοιχτό σε όλες τις γυναίκες που αντιμετωπίζουν φαινόμενα βίας στον προσωπικό – ατομικό αλλά και οικογενειακό τους περίγυρο.

Η τελευταία περίπτωση (ενδοοικογενειακή βία) αντιμετωπίζεται πλέον από τον νόμο ως ιδιαίτερη μορφή βίας που τιμωρείται με αυτεπάγγελτη δίωξη και πολύ αυστηρές ποινές. Για την ενδοοικογενειακή βία, έχουμε να παρατηρήσουμε τα παρακάτω σύμφωνα με τα στοιχεία της Γενικής Γραμματείας Ισότητας των Φύλων που ελήφθησαν από τη γραμμή SOS 15900. Ειδικότερα:

ΕΝΔΟΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΒΙΑ

Η ενδοοικογενειακή βία αναδεικνύεται πρωταθλήτρια ανάμεσα σε άλλες μορφές βίας κατά των γυναικών στα δύο χρόνια λειτουργίας της Τηλεφωνικής Γραμμής SOS 15900 της Γενικής Γραμματείας Ισότητας των Φύλων, μέσω της οποίας παρέχεται ψυχοκοινωνική στήριξη και συμβουλευτική σε κακοποιημένες γυναίκες.

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Υπηρεσίας αυτής, το σύνολο των κλήσεων που δέχθηκε η γραμμή το διάστημα 11 Μαρτίου 2011 μέχρι 11 Μαρτίου 2013 ήταν 10.176, ενώ ελήφθησαν και 74 ηλεκτρονικά μηνύματα. Από το σύνολο των κλήσεων και των μηνυμάτων αυτών προκύπτει ότι: # Η μεγάλη πλειοψηφία των καταγγελιών σε ποσοστό 79%, (8.040 περιπτώσεις) αφορούσαν καταγγελίες έμφυλης βίας, ενώ από αυτές οι 5.968 έγιναν από τις ίδιες τις γυναίκες θύματα. # Οι υπόλοιπες καταγγελίες, που ανέρχονται σε 2.072, έγιναν από τρίτα πρόσωπα του περιβάλλοντος των κακοποιημένων γυναικών με τους φίλους να αποτελούν το 25%, τους γονείς το 18% και ακολουθούν άλλοι συγγενείς, αδέλφια, γείτονες και άλλα άτομα. # Από τις 5.968 κλήσεις που έγιναν από τις ίδιες τις κακοποιημένες γυναίκες, οι 4.629 κλήσεις (78%) αφορούσαν σε περιπτώσεις ενδοοικογενειακής βίας, οι 88 σε περιπτώσεις βιασμού, οι 82 σε σεξουαλική παρενόχληση, οι 7 σε πορνεία, οι 2 ήταν καταγγελίες για trafficking και οι υπόλοιπες 709 αφορούσαν άλλες μορφές βίας. Από αυτές τις γυναίκες, η μεγάλη πλειοψηφία που αγγίζει το 68% είναι Ελληνίδες, ενώ ακολουθούν οι μετανάστριες σε ποσοστό 8%, τα ΑΜΕΑ (1%), οι μειονότητες και τα μειονεκτούντα άτομα με μικρά ποσοστά.

Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι από τις γυναίκες θύματα βίας που απάντησαν σε ερώτηση σχετική με την οικογενειακή τους κατάσταση, ποσοστό 48% είναι έγγαμες και βρίσκονται ως επί το πλείστον ανάμεσα στις ηλικίες 25 - 54. Συγκεκριμένα, από εκείνες που απάντησαν στην σχετική ερώτηση ποσοστό 25% ήταν ηλικίας από 25 έως 39 ετών, ενώ στην κατηγορία 40 - 54 ανήκει ποσοστό 27% των γυναικών θυμάτων.

Τα αιτήματα των κλήσεων αυτών στην γραμμή SOS αφορούσαν:

1) 2.583 κλήσεις (43%) σε ψυχοκοινωνική στήριξη, 2) 1950 κλήσεις (33%) σε νομική συμβουλευτική, 3) 734 κλήσεις(12%) σε νομική βοήθεια, 4) 451 κλήσεις (8%) σε αναζήτηση φιλοξενίας και 5) 186 κλήσεις (3%) σε αναζήτηση εργασίας.

Από τις 5.968 γυναίκες που κάλεσαν τη γραμμή, οι 3683 (62%) είναι μητέρες.

Αναλυτικά τώρα, τα στοιχεία που προέκυψαν από τα πρώτα δύο χρόνια (2011– 2013) λειτουργίας της Τηλεφωνικής Γραμμής SOS 15900:

Από τις γυναίκες θύματα βίας που απάντησαν στην ερώτηση για την οικογενειακή τους κατάσταση φαίνεται ότι: α) 2.890 (48%) είναι έγγαμες β) 571 (10%) είναι άγαμες γ) 456 (8%) σε διάσταση δ) 310 (5%) διαζευγμένες ε) 89 (1%) χήρες στ) 184 (3%) σε συμβίωση

Από τις γυναίκες που απάντησαν στην ερώτηση για την ηλικία τους φαίνεται ότι: Α) 197 (3%) είναι από 15 έως 24 ετών Β) 1488 (25%) είναι από 25 έως 39 ετών Γ) 1603 (27%) είναι από 40 έως 54 ετών Δ) 540 (9%) είναι από 55 έως 64 και Ε) 304 (5%) είναι από 65 ετών και άνω.

Από τις γυναίκες που απάντησαν στην ερώτηση για το μορφωτικό τους επίπεδο φαίνεται ότι: α) 8 (0,1%) είναι τυπικά αναλφάβητες β) 509 (9%) έχουν ολοκληρώσει την πρωτοβάθμια ή κατώτερη δευτεροβάθμια εκπαίδευση γ) 594 (10%) την ανώτερη δευτεροβάθμια εκπαίδευση δ) 317 (5%) τη μεταδευτεροβάθμια εκπαίδευση μη τριτοβάθμιου επιπέδου και ε) 759 (13%) την τριτοβάθμια εκπαίδευση.

Από το σύνολο των γυναικών που κάλεσαν στην τηλεφωνική γραμμή SOS 15900 προκύπτει ότι: Α) 4083 (68%) είναι Ελληνίδες Β) 502 (8%) είναι μετανάστριες Γ) 18 (0,3%) ανήκουν σε μειονότητες Δ) 52 (1%) είναι ΑΜΕΑ και Ε) 16 (0,3%) ανήκουν στην κατηγορία των άλλων μειονεκτούντων ατόμων.

Ως προς την οικονομική κατάσταση, από τις γυναίκες που απάντησαν στην αντίστοιχη ερώτηση, α) 1.204 (20%) την περιγράφουν ως κακή, β) 1.106 (19%) την αναφέρουν ως μέτρια και γ) 679 (11%) ως καλή.

Συμπερασματικά, κάθε γυναίκα, ανεξαρτήτου ηλικίας, πολιτισμικής προέλευσης, οικονομικού και μορφωτικού επιπέδου, μπορεί να υποστεί βία κάποια στιγμή στη ζωή της. Η αιτία δεν είναι η προσωπικότητα και τα προβλήματα του άντρα και της γυναίκας ή η κοινωνική θέση της. Οι ιεραρχικές σχέσεις στην κοινωνία (γυναίκα κατώτερη – άντρας ανώτερος) παράγουν σχέσεις εξουσίας που οδηγούν στη βία.

Η βία καταστρέφει ανθρώπους και σχέσεις (οικογενειακές, κοινωνικές, επαγγελματικές, κ.ά) Είναι μύθος ότι: 1) είναι λίγες οι γυναίκες που υφίστανται βία, 2) οι γυναίκες που υφίστανται βία είναι μαζοχίστριες, χαμηλού κοινωνικού, μορφωτικού επιπέδου, άνεργες, που προκαλούν ή τα βγάζουν από το μυαλό τους, 3) οι άντρες που ασκούν βία είναι άρρωστοι, έχουν προβλήματα στη δουλειά, έχουν οικονομικά προβλήματα, δεν αγαπούν τις γυναίκες τους, αρχίζουν να φανερώνουν την βιαιότητα τους μετά το γάμο ή με τη φθορά της σχέσης, 4) υπάρχει ελπίδα να αλλάξει ο άντρας, 5) η βία σταματάει με τη παρέμβαση της αστυνομίας.

Δυστυχώς η βία θα συνεχίσει να ευδοκιμεί αμείωτη στις στενές σχέσεις, κάθε φορά που κάποιος/α θα αστειεύεται με αυτήν όπως και κάθε φορά που εμείς, σαν κοινωνία, δεν παρεμβαίνουμε και δεν διακηρύττουμε ότι η βία δεν είναι αποδεκτή και δικαιολογημένη.

Η βία μπορεί να εξαλειφθεί, αν η στάση μας γι αυτήν μετατραπεί α) σε μηδενική ανοχή για αυτούς που την ασκούν και β) σε πλατιά κοινωνική υποστήριξη των γυναικών που υφίστανται αυτή τη βία.

ΟΤΑΝ ΣΤΑΜΑΤΗΣΟΥΜΕ ΝΑ ΠΑΡΑΒΛΕΠΟΥΜΕ ΤΗΝ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ, ΤΟΤΕ ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΕΞΑΛΕΙΨΟΥΜΕ ΤΗ ΒΙΑ.

ΚΑΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΒΙΑ

*Ο Γρηγόρης Εδιρνέλης είναι δικηγόρος και εκλεγμένος δημοτικός σύμβουλος με την ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ – ΑΝΑΤΡΟΠΗ στο Δήμο Ωραιοκάστρου