ΕΛΕΥΘΕΡΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ή ΕΙΛΩΤΕΣ; του Γρηγόρη Εδιρνέλη*

Είναι βέβαιο ότι ο αρχαίος ελληνικός πολιτισμός κατέχει μια από τις πλέον αξιομνημόνευτες θέσεις στην παγκόσμια ιστορία και για τον λόγο αυτό οφείλουμε να τον προσεγγίζουμε αναλυτικά και να προσέχουμε και κάποιες «λεπτομέρειες του».

Δυστυχώς στις μέρες μας είναι πολύ σημαντικές οι «λεπτομέρειες» αυτές γιατί κινδυνεύουμε πλέον να απολέσουμε την ανθρώπινη υπόσταση μας όταν αντιμετωπιζόμαστε, εμείς οι «ελεύθεροι» άνθρωποι, ως ασήμαντες λεπτομέρειες των υπέρτατων αξιών των αγορών.

Ο δρόμος που διήνυσε η ανθρωπότητα από την αρχαία ελληνική αγορά μέχρι τις σημερινές διεθνείς αγορές δείχνει να μας πηγαίνει προς τα πίσω και όχι προς τα εμπρός.

Όλο αυτό το διάστημα της κρίσης έχουμε γίνει ακροατές διαβεβαιώσεων και υποσχέσεων για ανάπτυξη, τράπεζες, αγορές, «αξιολόγηση» με διαθεσιμότητα και κινητικότητα, ξεπούλημα της δημόσιας γης και περιουσίας αλλά και για ελαστικοποίηση του ωραρίου….

Ενώ διανύουμε τον 21^ο αιώνα, θαρρείς μερικές φορές πως βιώνουμε τις συνθήκες του 19^ου, την εποχή δηλαδή που τα εργατικά δικαιώματα και η φιλοσοφία ζωής, που τα συνείχε, ευαγγελίζονταν τον ανθρωποκεντρικό τρόπο ζωής. Αν λοιπόν αποδεχθούμε, ότι απώτερος στόχος της ζωής του ανθρώπου δεν είναι το κέρδος, (όπως μας πιέζουν ασφυκτικά να δεχθούμε) αλλά η ευτυχία, τότε η εργασία πρέπει να συμβάλλει προς αυτή την κατεύθυνση και όχι προς την αποκτήνωση του ανθρώπου.

Σήμερα που η εργασία έχει καταντήσει σπανιότατο αγαθό, καταφέραμε να επιστρέψουμε σε ωράρια αποκτήνωσης και αμοιβές (όταν δίνονται) για είλωτες και όχι ελεύθερους ανθρώπους.

Ένα από τα συγκλονιστικότερα δικαιώματα του ανθρώπου, είναι και αυτό του ελεύθερου χρόνου. Το διάστημα δηλαδή που ο ελευθερόφρων άνθρωπος καλείται να τα βρει με τον εαυτό του, το περίγυρο του, με την πεμπτουσία της ύπαρξης του, με την καθημερινή πρόκληση της προσωπικής και κοινωνικής του ευτυχίας. Άνθρωπος χωρίς αυτοδιάθεση, ελεύθερο χρόνο, κατοχυρωμένα δικαιώματα και ικανό χώρο για να «αναπνέει», είναι σχεδόν ζώο.

Δυστυχώς, από τον πολύ φιλελευθερισμό των τελευταίων ετών, βρισκόμαστε σε πρώιμο στάδιο μιας νέας αποκτήνωσης του σύγχρονου κόσμου. Ενός κόσμου που νοιάζεται αποκλειστικά και μέχρι θανάτου, για τις τράπεζες και το τραπεζικό σύστημα αλλά όχι για τον άνθρωπο και τους πολίτες.

Σημειωτέον ότι και στην αρχαία Αθήνα υπήρχαν τραπεζίτες, ωστόσο για τους πολίτες της αρχαίας αγοράς ήταν μια θέση ταπεινωτική και ανάξια για Αθηναίο πολίτη, μια θέση που την έδιναν απαξιωτικά σε μετοίκους. Σήμερα καταντήσαμε οι σύγχρονοι τραπεζίτες να αποτελούν επιτομή οικονομικής ισχύος και πολιτικοδιαπλεκόμενης εξουσίας.

Γι αυτό λοιπόν επανέρχομαι και τονίζω πως αν ο αρχαίος πολιτισμός είναι αξιομνημόνευτος τότε οφείλουμε να προσέχουμε παρόμοιες λεπτομέρειες του για να μην απολέσουμε οριστικά και αμετάκλητα την ανθρώπινη υπόσταση μας.

-----------------------

*Ο Γρηγόρης Εδιρνέλης είναι δικηγόρος, επικεφαλής της Δ.Κ.Π.Ω ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ – ΑΝΑΤΡΟΠΗ και εκλεγμένος δημοτικός σύμβουλος του Δήμου Ωραιοκάστρου.