ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΕΛΩΝΟΥ & ΦΑΡΙΣΑΙΟΥ. Του π. Νικολάου Γ. Μοναστηρίδη

ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΕΛΩΝΟΥ & ΦΑΡΙΣΑΙΟΥ

 Του π. Νικολάου Γ. Μοναστηρίδη

Εφημερίου του Ι.Ν. Κοιμήσεως Θεοτόκου Ωραιοκάστρου

Όπως κάθε χρόνο, έτσι και φέτος, στα πλαίσια του εκκλησιαστικού έτους, ξεκινά από αυτή την Κυριακή η περίοδος του Τριωδίου. Για όσους δεν θυμούνται, είναι καλό να αναφερθεί ότι η περίοδος αυτή εκτείνεται από την Κυριακή του Τελώνου & Φαρισαίου και λήγει το Μ. Σάββατο. Είναι χωρισμένη σε τρείς υποπεριόδους:

1.   Η προπαρασκευαστική περίοδος, από την Κυριακή του Τελώνου & Φαρισαίου μέχρι την Κυριακή της Τυρινής. Στις τρείς εβδομάδες που ακολουθούν, οι χριστιανοί προετοιμάζονται πνευματικά και σωματικά έτσι ώστε να εισέλθουν στη Μεγάλη Τεσσαρακοστή με τις καλύτερες προϋποθέσεις. Η είσοδος στην αυστηρή νηστεία της Σαρακοστής γίνεται σταδιακά. Την εβδομάδα που έπεται της Κυριακής του Τελώνου & Φαρισαίου δεν γίνεται καμία νηστεία ακόμα και την Τετάρτη και την Παρασκευή, αλλά έχουμε «κατάλυση εις πάντα», δηλαδή τρώμε από όλα. Τη δεύτερη εβδομάδα, του Ασώτου, τρώμε κανονικά, εκτός από Τετάρτη και Παρασκευή, που έχει νηστεία (όπως όλο το χρόνο). Την τρίτη εβδομάδα, μετά την Κυριακή της Απόκρεω, την εβδομάδα της Τυρινής, καταλύουμε (τρώμε) μόνο ψάρια, θαλασσινά και γαλακτοκομικά προϊόντα. Έτσι όρισαν οι Άγιοι Πατέρες της Εκκλησίας μας, λαμβάνοντας υπόψη την ανθρώπινη αδυναμία να εισέλθει ο χριστιανός κατευθείαν στην αυστηρή νηστεία, να προετοιμάζουμε το σώμα και γενικά τον οργανισμό για ομαλή είσοδο σε άλλη διατροφική συνήθεια. Εξίσου μερίμνησαν και για την πνευματική προετοιμασία, καθώς η διδασκαλία, η υμνολογία στους ι. Ναούς και ολόκληρη η βιβλική και πατερική παράδοση προετοιμάζει ψυχικά τον άνθρωπο για τα «αγωνίσματα» στο «πνευματικό στάδιο των αρετών», όπως ακριβώς γίνεται με τους αθλητές στα διάφορα αθλήματα.

Γίνεται, λοιπόν, φανερό ότι οι τρείς πρώτες εβδομάδες του Τριωδίου δεν συνάδουν με την επιβολή ενός άλλου κλίματος, του ξεφαντώματος, των καρναβαλικών εκδηλώσεων και όλης αυτής της επιφανειακής «διασκέδασης», που, όταν τελειώνει, ο άνθρωπος νιώθει ακόμα χειρότερα την κατήφεια της καθημερινότητας. Δυστυχώς έχουμε εμποτιστεί τόσο πολύ από αυτή την υποκουλτούρα των εκδηλώσεων αυτών των ημερών ώστε να έχουμε βαφτίσει «παράδοση» όλες αυτές τις, κατωτάτου επιπέδου, «πολιτιστικές» εκφάνσεις με λατινογενή μουσική επένδυση, τις περισσότερες φορές. Το τραγικότερο όμως από όλα είναι ότι είμαστε έτοιμοι να αποδώσουμε τα εύσημα, ως πολίτες, στους δημοτικούς άρχοντες, ανά την επικράτεια, όταν αυτοί αποφασίσουν να διοργανώσουν το «καλύτερο καρναβάλι» στο δήμο τους. Δεν έχει καμία σημασία εάν τα σχολεία μας έχουν ελλείψεις, εάν η ανέχεια χτυπά την πόρτα του διπλανού μας, εάν οι, κάθε είδους υποδομές, είναι ανύπαρκτες, αρκεί να έχουμε στην περιοχή μας καρναβάλι, λίγες ώρες ψεύτικης χαράς και μετά τι; Δεν μπορούμε, λοιπόν, να βαυκαλιζόμαστε για τη χριστιανική μας ιδιότητα, φιλοσοφώντας, μάλιστα, ή και θεολογώντας, πάντοτε, βέβαια καταπώς μας συμφέρει. Πρέπει εδώ να επισημάνουμε ότι η πίστη μας τίποτα δεν απαγορεύει και ότι τα πάντα αφήνονται στην απόλυτη ελευθερία του ανθρώπου, την οποία ο ίδιος ο Θεός σέβεται απόλυτα. Τονίζει όμως διά του Αποστόλου ότι «…πάντα μοι έξεστιν αλλ’ ου πάντα συμφέρει…». Εάν θέλουμε μπορούμε να μη δεχθούμε τίποτα από όλα αυτά, είναι δικαίωμά μας. Δεν έχουμε όμως δικαίωμα να πιστεύουμε επιλεκτικά και ότι συμφέρει, αναλόγως την περίσταση. Ή μάλλον όχι! Ακόμα και αυτό είμαστε ελεύθεροι να κάνουμε. Όμως τότε θα έχουμε ήδη διαχωρίσει τη θέση μας.

2.   Η δεύτερη υποπερίοδος του Τριωδίου είναι η κυρίως περίοδος της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, που ξεκινά την Καθαρά Δευτέρα και τελειώνει την Παρασκευή πριν το Σάββατο του Λαζάρου.

Αυτή η περίοδος ξεκινά πολύ ουσιαστικά αλλά και συγκινητικά, όταν την Κυριακή της Τυρινής, το απόγευμα, μαζεύονται οι χριστιανοί στην Εκκλησία για να συμμετάσχουν στον λεγόμενο Κατανυκτικό Εσπερινό ή Εσπερινό της Συγχωρήσεως, όπου με πολύ ωραίο τρόπο γίνεται η μετάβαση από την καθημερινότητα, στη Σαρακοστή. Είναι χαρακτηριστικό ότι στο τέλος αυτού του Εσπερινού πρώτοι οι ιερείς ζητούν συγγνώμη από το λαό, «βάζοντας» μετάνοια κι έπειτα ο λαός ζητά τη συγχώρεση από τους ιερείς, αλλά και μεταξύ τους οι πιστοί αλληλοσυγχωρούνται.

Την επομένη, το πρωί της Καθαράς Δευτέρας, έχουμε ήδη μπει στη Σαρακοστή και για σαράντα ημέρες καλούμαστε να αγωνιστούμε, ο καθένας κατά τη δύναμή του, ώστε να «δούμε» καλύτερα τον εαυτό μας και αυτά που κρύβουμε μέσα μας, με τελικό σκοπό τη χαρά, την πραγματική χαρά, αυτή που είναι μόνιμη στην καρδιά του ανθρώπου και αυτήν που είχαν οι Άγιοί μας αλλά και συνάνθρωποί μας ακόμα και σήμερα.

3.   Η τρίτη υποπερίοδος είναι η περίοδος της Μεγάλης Εβδομάδας, που ξεκινά από το Σάββατο του Λαζάρου, μέχρι το Μεγάλο Σάββατο. Πρόκειται για την ωραιότερη εκκλησιαστική και όχι μόνο, περίοδο του έτους, όπου ξετυλίγεται το Θείο Δράμα και φανερώνεται στο αποκορύφωμά της η αγάπη του Θεού προς τον άνθρωπο. Μια αγάπη που έχει για φωτοστέφανο, για πολύτιμο άρτυμα, τη θυσία.

Ας μην αφήσουμε και φέτος την ευκαιρία ανεκμετάλλευτη. Όσοι δεν είμαστε μυημένοι σε αυτά τα πράγματα, ας μη φοβόμαστε ότι κάποιος θα μας απορρίψει. Σε όσους αυτά φαίνονται «βουνό», ας μη λιγοψυχήσουν. Ο Θεός μας, επαινεί και την προαίρεση του καθενός. Τουλάχιστον ας δοκιμάσουμε. Έτσι! Για περιέργεια! Ποιος ξέρει τι θα ανακαλύψουμε στην πορεία μιας τέτοιας «περιπέτειας»!

Καλό & ευλογημένο Τριώδιο σε όλους.